PROJE ÖZETİ: Şu anda dünyada SARS-CoV-2 (Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) viral pnömoni pandemisi vardır. SARS-CoV-2’nin yaptığı hastalığa COVID-19 (Coronavirus Disease-19) adı verilmiştir. COVID-19’in ilk çıktığı arlık 2019 tarihinden bugüne kadar 3,5 ay geçmiş ve bugün itibarı ile hastalık 196 ülkede görülmekte, 375.498 insanı enfekte ettiği tanı testleri ile gösterilmiş ve bunlar içinden 16.362’sı ölümle sonuçlanmıştır. COVID-19, hızla ortaya çıkarak halk sağlığı için küresel bir tehdit oluşturmuştur. COVID-19 insanlarda semptomları hafif grip benzeri klinik yanında yaşamı tehdit eden ciddi pnömoni tablosuyla da karşımıza çıkmaktadır.

İnsandan insana bulaş hemen her kıtada gösterilmiştir ve buna bağlı olarak tüm dinyada kişisel koruyucu ekipman kıtlığı başgöstermiştir. Bunun yanında Coronavirüslerin çeşittli yüzeylerde farklı sürelerde canlı kalabildiği gösterilmiştir. Bu durumda hastalığın nazokomial yolla bulaşma riskini arttırmaktadır. Bu sebeplerle dünya üzerinde ilaç ve aşı araştırmaların bu hastalığın tehditi altındaki milyarlarca savunmasız insanı korumak yönünde ilerlemesi gerekmektedir.

Şu anda COVID-19 için spesifik bir anti-viral tedavi veya lisanslı aşı bulunmamaktadır. Eğer bir aşı bulunamaz ise SARS-CoV-2’nin global yayılımı tüm insanlarda kuvvetli koruyucu immun yanıt oluşana kadar devam edecektir.

Bu projenin amacı, COVID-19’a karşı hızlı aşı geliştirilmesidir. Bunun için öncelikle hücre kültürü teknikleri ile SARS-CoV-2 suşlarının izolasyonu, NGS ile full genom sekansının yapılması sonrası, tiplendirilmesi, antijenik proteinlerinin biyoinformatik analizi, izole edilen ve monolayer Vero E6 hücre kültürüne adapte edilen suşların kriyopreservasyonu gerçekleştirilecek ve  aşı virüsünün üretimi için süspanse kültüre adapte Vero hücre hattı kullanılacaktır. Ayrıca ileri biyoteknolojik aşı yöntemlerinden olan DNA aşısı formülasyonları oluşturulacaktır. En son olarak DNA aşısı ve inaktif SARS-CoV-2 aşı formülasyonları BALB/c farelere uygulanarak oluşan immun yanıtın değerlendirilecek, kalite kontrol, toksisite ve stabilite çalışmaları gerçekleştirilecektir.

Bu projenin gerçekleşmesi için Ege Üniversitesi ARGEFAR, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Aşı Araştırma ve Geliştirme Laboratuvarı, T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Ulusal Viroloji Referans Merkez Laboratuvarı, Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü, Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Biyoteknoloji Anabilim Dalı, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalları, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı, Ege Üniversitesi Ödemiş Meslek Yüksek Okulu, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi, Moleküler Biyoloji Anabilim Dalı, İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi (İBG), İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomedikal Mühendisliği, Eczacılık Fakültesi Farmasötik Biyoteknoloji Anabilim Dalı, T.C. Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlüğü’nden 26 akademisyen araştırmacı, yurtiçi iki biyoteknoloji ve ilaç şirketinden 4 danışman ve Massachusetts Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Shan Lu danışman olarak destek verecektir.

Unvanı, Adı, Soyadı	Projedeki Görevi*	Çalışmakta Olduğu Kurum/Kuruluş	Uzmanlık Alanı**
Prof. Dr. Ercüment Karasulu	Yürütücü	Ege Üniversitesi ARGEFAR	Eczacılık, Kalite kontrol
Doç. Dr. Mert Döşkaya	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Aşı Ar&Ge Lab	DNA aşısı Ar-Ge
Prof. Dr. Adnan Yüksel Gürüz	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Aşı Ar&Ge Lab	DNA aşısı Ar-Ge
Doç. Dr. Aysu Değirmenci Döşkaya	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Aşı Ar&Ge Lab	DNA aşısı Ar-Ge
Prof. Dr. İsmet Deliloğlu Gürhan	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Biyomühendislik Bölümü	Aşı Araştırma Geliştirme, Hücre Kültürü
Prof. Dr. Elif Esin Hameş	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Biyomühendislik Bölümü	Aşı Araştırma Geliştirme, Hücre Kültürü
Doç. Dr. Sayıt Sargın	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Biyomühendislik Bölümü	Aşı Araştırma Geliştirme, Hücre Kültürü
Doç. Dr. Suphi S. Öncel	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Biyomühendislik Bölümü	Aşı Araştırma Geliştirme, Hücre Kültürü
Dr. Öğr. Üy. İsmail Hakkı Akgün	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Biyomühendislik Bölümü	Aşı Araştırma Geliştirme, Hücre Kültürü
Prof. Dr. Gülten Kantarcı	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Biyoteknoloji AD	Eczacılık Farmasötük Biyoteknoloji, Formülasyon, Toksisite, Stabilite
Dr. Öğr. Üy. Yücel Başpınar	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Biyoteknoloji AD	Eczacılık Farmasötük Biyoteknoloji, Formülasyon, Toksisite, Stabilite
Araş. Gör. Dr. Hasan Akbaba	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Biyoteknoloji AD	Eczacılık Farmasötük Biyoteknoloji, Formülasyon, Toksisite, Stabilite
Prof. Dr. Candan Çiçek	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD	Viroloji, SAR-CoV-2 moleküler tanı
Prof. Dr. Rüçhan Sertöz	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD	Viroloji, SAR-CoV-2 moleküler tanı
Doç. Dr. Hüseyin Can	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Tıbbi Biyoloji Bölümü, Moleküler Biyoloji AD	Moleküler Biyoloji, Biyoinformatik
Prof. Dr. Hüsnü Pullukçu	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Enfeksiyon Hastalıkları AD	Enfeksiyon hastalıkları, COVID-19 uzmanı, Aşı
Prof. Dr. Meltem Taşbakan	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Enfeksiyon Hastalıkları AD	Enfeksiyon hastalıkları, COVID-19 uzmanı, Aşı
Dr. Öğr. Üy. Didem Şen Karaman	Araştırmacı	İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomedikal Mühendisliği	Biyomedikal, nanoformülasyon
Dr. Öğr. Üy. Gülşah Erel Akbaba	Araştırmacı	İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Biyoteknoloji AD	Eczacılık Farmasötük Biyoteknoloji, Formülasyon, Toksisite, Stabilite
Dr. Öğr. Üy. Zeynep Ahsen Koçer	Araştırmacı	İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi	Viroloji, Hücre kültürü, BSL-3 uzmanlığı
Doç. Dr. Gülay Korukluoğlu	Araştırmacı	THSK, Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarı, Ulusal İnfluenza Merkezi	Viroloji, Hücre kültürü
Dr. Ayşe Başak Altaş	Araştırmacı	THSK, Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarı, Ulusal İnfluenza Merkezi	Viroloji, Hücre kültürü
Prof. Dr. Selçuk Kılıç	Araştırmacı	THSK, Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarı, Ulusal İnfluenza Merkezi	Viroloji, Hücre kültürü
Dr. Fethiye Çöven	Araştırmacı	T.C. Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsü	Viroloji, BSL-3 uzmanlığı
Dr. Öğr. Gör. Muhammet Karakavuk	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Ödemiş Meslek Yüksek Okulu	DNA aşısı Ar-Ge
Doç. Dr. Emin Karaca	Araştırmacı	Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı	Genetik, NGS Sekans, Sanger Sekans
Dr. Hasan Ersin Zeytin	Danışman	Nobel İlaç San. Tic. A.Ş.	Fermantasyon, Pilot üretim
Dr. Müşra Zeren	Danışman	Nobel İlaç San. Tic. A.Ş.	Fermantasyon, Pilot üretim
Dr. Aziz Çaylı	Danışman	Florabio Teknoloji Sanayi Tic. A.Ş.	Hücre kültürü, Besiyeri
Cem Erdem	Danışman	Florabio Teknoloji Sanayi Tic. A.Ş.	Hücre kültürü, Besiyeri
Prof. Shan Lu	Danışman	Massachusetts Üniversitesi Tıp Fakültesi	Aşı Araştırma ve Geliştirme
Dr. Tolga Ovayurt	Bursiyer	İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik AD	Biyoinformatik
Bursiyer-2	Bursiyer	Yeni Bursiyer	Yeni Bursiyer
Bursiyer-3	Bursiyer	Yeni Bursiyer	Yeni Bursiyer
Bursiyer-4	Bursiyer	Yeni Bursiyer	Yeni Bursiyer
Bursiyer-5	Bursiyer	Yeni Bursiyer	Yeni Bursiyer
Bursiyer-6	Bursiyer	Yeni Bursiyer	Yeni Bursiyer

Proje Genel Amacı (2500): Tüm Dünya’yı etkisi altına alan ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilen COVID-19; başta yaşlılar ve kronik rahatsızlığı bulanan bireyler ile sağlık personeli olmak üzere insan sağlığı üzerinde hayati tehlikeye sebep olacak etkiye sahiptir. Proje ile amacımız; Bölgenin ve Ülkemizin öncü sağlık altyapılarını içerisinde barındıran Ege Üniversitesi olarak COVID-19’a karşı gerekli mücadeleyi vererek dezavantajlı (engelliler, hamileler, çocuklar, bakıma muhtaç bireyler, geçici koruma statüsü altındaki yabancılar, yaşlılar vd.) bireylerin bu salgından en az düzeyde etkilenmesi için sağlık hizmetleri ve bu hizmetleri destekleyici yapılara kolay erişimlerinin sağlanması ile bu hizmetleri veren sağlık personelimizin desteklenmesi amaçlanmaktadır.

Proje Ekibi

Prof. Dr. Aliye MANDIRACIOĞLU

Prof. Dr. Aynur UYSAL TORAMAN

Prof. Dr. Ayşegül BİLGE

Prof. Dr. Esra ENGİN

Prof. Dr. Fehmi AKÇİÇEK, Tıp Fakültesi

Prof. Dr. Güven ÖZDEMİR

Prof. Dr. Hülya YILMAZ

Prof. Dr. Nakife Yasemin TOPALOĞLU

Prof. Dr. Rüçhan SERTÖZ

Prof. Dr. Şenay ŞANLIER

Prof. Dr. Tuncay GÖKSEL

Prof. Dr. Ülkü GÜNEŞ

Prof. Dr. Faruk BOZDOĞAN      

Prof. Dr. Sevda ALTAŞ

Doç. Dr Fırat SARSAR     

Doç. Dr. Aylin ŞENDEMİR      

Doç. Dr. Özge ALTUN KÖRUOĞLU

Doç. Dr. Özge ANDİÇ ÇAKIR

Doç. Dr. Serkan BAKIRHAN    

Doç. Dr. Sevnaz ŞAHİN

Doç. Dr. Tamer KARAYILDIRIM

Doç. Dr. Gonca ÖZÇELİK KAYSERİ

Doç. Dr. Gamze SÜPÜREN MENGÜÇ

Dr. Nurgül KOCAKOÇ

Dr. Öğr. Üyesi Elif ERCAN

Dr. Öğr. Üyesi Emine SEZER,

Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Nurullah AKKURT

Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ÖZKESKİN

Dr. Öğr. Üyesi Mesut GÖNÜLTAŞ

Dr. Öğr. Üyesi Nuray ELİBOL

Dr. Öğr. Üyesi Özgün YILMAZ,       

Dr. Öğr. Üyesi Renginar DÖNMEZ

Dr. Öğr. Üyesi Sevcan TOPÇU

Dr. Öğr. Üyesi Sinan YILMAZ

Dr. Öğr. Üyesi Aysun BALTACI

Dr. Öğr. Üyesi Barış Oğuz GÜRSES

Araş. Gör. Dr. Aslı ATA

Araş. Gör. Dr. Beril CEYLAN

Araş. Gör. Dr. Ebru KABAKÇI

Araş. Gör. Dr. Güliz AK

Araş. Gör. Okan BURSA,

Arş. Gör. Dr. Gizem BEYCAN EKİTLİ

Atalay AKTUNA,

Evrim AKGÜNDÜZ,

İletişim Uzmanı Buğçe KAMER BAYBAŞ

Seyfi DURMAZ

Uzm. Dr. Ayşe DAYLAN       

Uzm. Psk./ Psikodramatist Özlem DEMİRCİ

 

PROJE KAPSAMI: Bu çalışmanın konusu; Covid-19 hastalarında üst solunum yolu sorunlarını en aza indirecek ya da ortadan kaldıracak bitkisel kökenli bir tedavi Sağlık Bakanlığı onaylı ürünler ya da tedavi desteği Tarım Bakanlığı onaylı ürünler geliştirmektir.

Proje poliherbal bir formülasyonun gelistirilmesi ve farmasötik ürüne dönüşebilmesi için yapılması gereken arastırmalar, uygulanması gereken yöntemlerden oluşturmaktadır. Bu çalışmada, halk arasında soğuk algınlığı ve grip tedavisinde geleneksel kullanımı bulunan ve aynı zamanda bilimsel kaynaklarda yer alan beş bitki seçilmiştir. Geliştirilmesi planlanan kombinasyondaki bitkilerin her biri hala geleneksel olarak kullanılmaktadır. Bu projede 5 bitkiyi kombine ederek Covid-19 dahil solunum yolu enfeksiyonlarında, soğuk algınlığı ve grip hastalarına yönelik tedavide kullanılabilecek yeni ve inovatif bir yardımcı ürünlerin kullanıma sunulması planlanmaktadır. Geliştirilmesi planlanan kombinasyondaki bitkilerin her biri hala geleneksel olarak kullanılmaktadır. Bu projede 5 bitkiyi kombine ederek Covid-19 dahil solunum yolu enfeksiyonlarında, soğuk algınlığı ve grip hastalarına yönelik tedavide kullanılabilecek yeni ve inovatif bir yardımcı ürünlerin kullanıma sunulması planlanmaktadır. Bu seçilen beş bitkinin fitokimyasal içerikleri incelendiginde, hepsinin antibakteriyel, antifungal ve antioksidan etkili uçucu yağlar, flavonoidler ve fenolik bileşikler içerdigi görülmektedir. Bu bitkilerden hazırlanan poliherbal ürünlerin total fenol ve flavonoid içerik üzerinden standardizasyonu, antimikrobiyal etki, antioksidan aktivite, sitotoksik ve mutajenik özellikleri bakımından değerlendirilecektir. Biyolojik aktivite ve toksisite potansiyelinin bitkisel kökenli bir ürünler karısımı için ortaya konacağı bu çalışma, Sağlık Bakanlığı Ortak Teknik Dökümanın gereklilikleri standardında tarafımızdan yapılmış olacaktır. Bu proje bir poliherbal formülasyonun tedavi edici bir ürüne dönüşebilme ve ilaç olarak ruhsat alabilme adına bir model çalışma olacaktır. Poliherbal olarak tasarladığımız ürünler ise; çay, şase ve kapsül olmak üzere 3 farklı formda geliştirilmesi hedeflenmektedir. Ürünler ile ilgili yol haritamızı Covid-19 özelindeki aciliyet nedeni ile en hızlı şekilde tedavide kullanılabilmesi için belirlemiş bulunmaktayız.